Ας διεκδικήσουμε το «κενό». Ας αξιολογήσουμε τον ελεύθερο χώρο ως συστατικό στοιχείο «κοινωνικού εξοπλισμού».
Ας οικειοποιηθούμε τους δρόμους, τις πλατείες, τα πεζοδρόμια, τα δέντρα, τα παγκάκια, τις στάσεις των λεωφορείων.
Ας φυτέψουμε με δέντρα τα πεζοδρόμια, τις πρασιές, τις νησίδες των μεγάλων δρόμων. Ας φυτέψουμε τα μπαλκόνια, τις ταράτσες των σπιτιών μας. Ας φροντίσουμε να μετατραπούν σε χώρους ζωντανούς, δροσερούς, όμορφους. Ας νιώσουμε τη χαρά να μεγαλώνουμε ένα φυτό όπως ένα παιδί, ας μάθουμε τα παιδιά μας να φροντίζουν ένα φυτό και να μεγαλώνουν μαζί του…
Ας αναδασώσουμε ή ας αφήσουμε να αναδασωθούν μόνα τους τα δάση που καίγονται…
Χρειαζόμαστε αλάνες, αδόμητους χώρους. Χρειαζόμαστε τις παραλίες ελεύθερες, αδόμητες. Χρειαζόμαστε προσβάσεις προς τη θάλασσα, ανοιχτές και ελεύθερες στον καθένα.
Χρειαζόμαστε ποτάμια, ρέματα. Χρειαζόμαστε τα νερά της βροχής να κυλάνε ελεύθερα, χωρίς εμπόδια, από τα βουνά προς τις θάλασσες. Χρειαζόμαστε τα ρέματα να παραμένουν ανοιχτά, καθαρά, πράσινα, να μη «διευθετούνται», να μην «εγκιβωτίζονται» τα πρανή και οι κοίτες τους, να μην μπαζώνονται, να μη μετατρέπονται σε σκουπιδότοπους, σε χώρους στάθμευσης οχημάτων, σε αυτοκινητόδρομους,.
Ας διεκδικήσουμε, ας αφήσουμε χώρο για το χώμα. Ας μην επιτρέψουμε να «επενδυθούν» όλα γύρω μας, με τσιμεντόπλακες και άσφαλτο. Ας σπάσουμε το τσιμέντο για να ξαναβρούμε το χώμα που υπάρχει από κάτω. Ας μην επιτρέψουμε να εξαφανιστεί το χώμα από τις αλάνες που απομείναν. Ας αποτρέψουμε την ολική τσιμεντοποίηση των αυλών των σχολείων.
Ας διεκδικήσουμε τον δημόσιο χώρο. Ας μην επιτρέψουμε την επέλαση του ιδιωτικού σε βάρος του δημόσιου χώρου. Ας μη μετατρέψουμε σε εμπορεύματα τους δρόμους, τα πεζοδρόμια, τις πλατείες, τα πάρκα, τις παραλίες. Ας μην εμπορευματοποιήσουμε κάθε κοινόχρηστο χώρο.
Ας παραμείνουν κοινόχρηστοι, οι κοινόχρηστοι χώροι και όχι προνόμιο εκείνων που έχουν χρήμα. Ας μη βάζουμε κάγκελα, ας μη σχεδιάζουμε «αναπλάσεις» δημόσιων χώρων για να τους αποδώσουμε στη συνέχεια σε ιδιώτες για εκμετάλλευση. Οι κοινόχρηστοι χώροι δεν ανήκουν στο κράτος και σε κρατικές Ανώνυμες Εταιρείες, δεν ανήκουν στους δήμους και στις δημοτικές επιχειρήσεις. Ανήκουν σε όλους μας, και όλοι πρέπει να έχουμε δικαίωμα να τους χρησιμοποιούμε.
Χρειαζόμαστε φως, ήλιο, καθαρό αέρα. Χρειαζόμαστε φαρδιούς δρόμους, μεγάλα πεζοδρόμια, πρασιές, κτίρια τέτοια ώστε να φτάνει ο ήλιος και το φως μέχρι τους κάτω ορόφους. Χρειαζόμαστε ο αέρας που αναπνέουμε να είναι καθαρός, να μην είναι μολυσμένος. Χρειαζόμαστε πόλεις χωρίς ρύπανση από τα εργοστάσια, τα λεβητοστάσια των πολυκατοικιών, από τη λειτουργία των οχημάτων που μας μεταφέρουν.
Χρειαζόμαστε να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με το Ι.Χ. αυτοκίνητο για τις καθημερινές μας μετακινήσεις. Χρειάζεται να απεξαρτηθούμε απ’ αυτό. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι το Ι.Χ. αυτοκίνητο έχει πλέον μετατραπεί στις μεγάλες αλλά και στις μεσαίες πόλεις από ευλογία σε κατάρα.
Ας διεκδικήσουμε περισσότερα και καλύτερα δημόσια μεταφορικά μέσα. Ας διεκδικήσουμε την επέκταση του μετρό, του τραμ, του προαστιακού σιδηροδρόμου. Ας διεκδικήσουμε περισσότερα λεωφορεία, περισσότερες λεωφορειολωρίδες. Ας διεκδικήσουμε ποδηλατολωρίδες και «ελεύθερα» πεζοδρόμια.
Χρειαζόμαστε μια πόλη διαφορετική.
Χρειαζόμαστε έναν κόσμο διαφορετικό.
Ας διεκδικήσουμε το αδύνατο.
Ας διεκδικήσουμε το «κενό», το αδόμητο, το κοινόχρηστο, το δημόσιο, το ελεύθερο.
Πάνος Τότσικας
(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΓΑΛΕΡΑ» Νο 26, Νοέμβριος 2007)
Panos Totsikas is an architect/ urban designer, writer and activist.
No comments:
Post a Comment